Zelfstandigen standaard verzekerd tegen langdurig inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid
(advies Stichting van de Arbeid)
De Stichting van de Arbeid stelt in haar advies 'Keuze voor zekerheid' aan de minister een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen zonder personeel voor. Zelfstandigen met personeel worden uitgezonderd van de verzekeringsplicht.
Vanwege de diversiteit van de zelfstandigenpopulatie, biedt het voorstel verschillende keuze-mogelijkheden. Zo kan elke zelfstandige zelf bepalen welke verzekering passend is.
Elke zelfstandige verzekert zich standaard voor een uitkering van 70 procent van het laatstverdiende inkomen tot aan de grens van bruto circa 30.000 euro per jaar (143 procent Wettelijk Minimum Loon). De uitkering is maximaal 1.650 euro bruto per maand, dat is 100 procent Wettelijk Minimum Loon. De premie voor de standaardverzekering is indicatief acht procent van het inkomen en is aftrekbaar.
De uitkering kent een standaard eigenrisicoperiode, of wachttijd, van 52 weken met een keuzemogelijkheid om dit aan te passen naar 26 of 104 weken. De verzekering loopt tot het bereiken van de AOW-leeftijd.
Zelfstandigen kunnen zelf kiezen of ze zich bovenop de standaardverzekering nog aanvullend willen verzekeren. De toegankelijkheid van de bovenwettelijke aanvullingen zal in overleg met de sector verbeterd worden, met als mogelijkheid complementair een Onderling Waarborgfonds om te borgen dat iedere zelfstandige zich aanvullend aan de publieke basisverzekering, op betaalbare wijze, privaat kan verzekeren.
De verzekering wordt uitgevoerd door UWV: claimbeoordeling, uitkeringsverstrekking en re-integratie. De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de premie-inning.
Gangbare arbeid
De verzekering hanteert het arbeidsongeschiktheidscriterium van de WIA: gangbare arbeid. Hierbij wordt rekening gehouden met alle werkzaamheden die de verzekerde nog uit zou kunnen voeren. De verzekering geldt zowel voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten als voor volledig arbeidsongeschikten. -
Re-integratie begint zodra de wachttijd ingaat. Hiermee komen zelfstandigen waar mogelijk weer snel aan het werk en worden uitkeringskosten voorkomen. Voor dit doel worden voldoende financiële middelen gereserveerd, te betalen vanuit de premie. De Stichting van de Arbeid adviseert om voor een effectieve re-integratie tevens een Arbocentrum voor zelfstandigen op te richten.
Zelfstandigen kunnen kiezen een andere passende arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten bij een private verzekeraar, mits zij voldoen aan de gestelde voorwaarden. Hiervoor is een toetsingskader geformuleerd. Lopende private arbeidsongeschiktheidsverzekeringen worden geëerbiedigd, als ze voor de peildatum zijn afgesloten.
De agrarische sector kent een specifieke positie. Het is uitvoerbaar de agrarische sector uit te sluiten van de verzekeringsplicht. Of het in de rede ligt deze sector uit te zonderen, is een politieke keus. Die is volgens de Stichting van de Arbeid aan het kabinet, de oppositiepartijen en de Stichting gezamenlijk.
Net als bij de huidige volksverzekeringen en werknemersverzekeringen, komt er een ontheffing van de verzekeringsplicht voor gemoedsbezwaren.
Bron: VVP 03-03-2020
